Lạm phát là một trong những trong những khái niệm thường gặp đặc biệt trong kinh tế và được coi là một trong những hiện tượng “xấu” không thể tránh khỏi. Dù khá phổ biến tuy nhiên sự thật là không mấy ai thật sự hiểu lạm phát là gì. Đa phần mọi cá nhân chỉ biết rằng lạm phát sẽ hiện diện khi cá nhân ta nói đến sự mất giá của thị trường hay đồng tiền bị giảm sức mua.
Trong một trong những số trường hợp, nó còn là sự phá giá của đồng tiền nội tệ so với các loại tiền tệ khác khi so sánh các nền kinh tế với nhau. tuy nhiên cụ thể, bản tính của lạm phát là gì và hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào, tác động của nó đến nền kinh tế như thế nào thì không phải ai cũng nhiều khả năng hiểu rõ tường tận.
Để giúp cho mọi cá nhân các cái nhìn rõ nét đặc biệt về hiện tượng lạm phát thì ngay bây giờ mời các bạn hãy cùng với Nickyssecretsociety khám phá qua bài viết dưới đây nhé.
Xem thêm: Retention Rate là gì? Và sức ảnh hưởng như thế nào đối với công ty
Theo thuật ngữ trong kinh tế vĩ mô, lạm phát là sự tăng mức giá chung một trong những phương pháp thường xuyên của hàng hóa và giải pháp theo thời gian và sự mất giá trị của một trong những loại tiền tệ nào đó. Khi mức giá chung tăng cao, một trong những đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và giải pháp hơn so với trước đây, do đó lạm phát phản ánh sự suy giảm sức mua lên một trong những đơn vị tiền tệ. Khi so sánh với các nước khác thì lạm phát còn là sự giảm phá giá của đồng tiền nội tệ so với đồng tiền ngoại tệ của các quốc gia khác.
>> Xem thêm: Học tài chính quốc tế ra làm gì? Cơ hội nghề nghiệp hiện nay
Lạm phát được hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau trong những điều kiện cụ thể có tính liên lục. Nếu như các bạn muốn biết đặc tính của lạm phát là gì thì hãy tìm hiểu qua những thông tin sau:
đặc tính đầu tiên của lạm phát là sự gia tăng thường xuyên của giá cả. Kết luận này dựa lên quan sát các sự kiện và nó hoàn toàn đúng. tuy nhiều khả năng vẫn có những sự phục hồi của giá cả ở một trong những số thị trường nhờ vào các phương án tài chính và tiền tệ do chính phủ làm, tuy nhiên có một trong những thực tế không thể phủ nhận đó là việc tăng giá quá mức là dấu hiệu của lạm phát.
đặc tính thứ 2 của lạm phát là việc cung ứng tiền quá mức trong nền kinh tế. Trong thời gian chiến tranh hoặc phải chuẩn bị cấp tốc cho chiến tranh, các nguồn lực do chính phủ quản lý nhiều khả năng không đủ và chính phủ nhiều khả năng áp dụng các phương án thời chiến để tăng cường nguồn lực và khắc phục tình huống khẩn cấp. Cụ thể, chính phủ nhiều khả năng dùng các ngân hàng ứng trước lên cơ sở trái phiếu chính phủ và giao dịch chứng khoán. Điều này dẫn đến sự mở rộng tiền giấy cũng như tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế.
Nếu như có cái nhìn cơ bản về khái niệm lạm phát là gì thì chúng ta sẽ thấy rằng một trong những đặc tính quan trọng khác của lạm phát đó chính là vòng luẩn quẩn của vòng xoáy lạm phát. Nó được tạo ra bởi vận tốc lưu thông của tiền tệ. Lạm phát sẽ tự nuôi mình để tăng trưởng thành vòng xoáy lạm phát.
Vì vật giá ngày một trong những leo thang và dự kiến sẽ tiếp tục leo thang trong thời gian tới, nên cộng đồng sẽ có xu hướng tiết kiệm tiền hoặc giữ tài sản tiền mặt ở mức ít đặc biệt khi giá trị của tiền hiện giảm.
Điều đó dẫn đến một trong những xu hướng mạnh mẽ đó là chi tiêu nhiều hơn vào hàng hóa và giải pháp, không chỉ cho giai đoạn hiện tại mà còn cho cả tương lai. Xu hướng tích trữ hàng hóa sẽ diễn ra mạnh mẽ và dai dẳng, và giá cả thì ngày càng tăng. Mọi cá nhân sẽ cố gắng đầu tư vào bất động sản và các tài sản hữu hình khác mà giá sẽ tăng theo lạm phát. Họ cố gắng tận dụng sự tăng giá và giảm giá trị của đồng tiền.
Mặt khác, các tổng công ty đoán được yêu cầu hàng hóa tăng lên sẽ mở rộng các chương trình đầu tư. Do đó, chi tiêu lên cả hai tài khoản sẽ được tăng tốc. Vận tốc của tiền (velocity of money) sẽ ở mức rất cao.
Giá cả và cung tiền tăng lên cũng nhiều khả năng không kéo theo sự gia tăng về số lượng và chất lượng hàng hóa, bởi vì nền kinh tế vẫn hiện trong giai đoạn sản xuất. Những điểm nghẽn này khiến giá cả tiếp tục leo thang do yêu cầu cao.
Giá cả tăng sẽ kéo theo tiền lương và chi phí tăng, và rồi lại khiến giá cả tăng hơn nữa. Tiền gởi ngân hàng của cá nhân dân tăng lên cũng sẽ dẫn đến chi tiêu nhiều hơn. Vì vậy, vòng luẩn quẩn một trong những khi bắt đầu sẽ tiếp tục tự nuôi sống chính nó.
Khi đã nắm rõ đặc tính của lạm phát là gì chúng ta nhiều khả năng chia lạm phát làm 3 cấp độ, bao gồm:
Xem thêm: Revenue là gì? Làm thế nào để tạo Revenue chất lượng
Qua những thông tin được nhắc đến ở lên, khái niệm lạm phát là gì chắc hẳn cũng đã được khắc hoạ rõ nét. Vậy những nguyên nhân lạm phát nào hiện ảnh hưởng đến nền kinh tế thời nay?. Nguyên nhân chính của lạm phát hoặc là do tổng cầu (AD) dư thừa (tăng trưởng kinh tế quá nhanh) hoặc các yếu tố chi phí đẩy (các yếu tố từ phía cung). Để hiểu rõ hơn, các bạn nhiều khả năng tìm hiểu chi tiết.
Nếu nền kinh tế đạt đến hoặc gần với mức toàn dụng làm công ăn lương (full employment), thì tổng cầu (AD) tăng dẫn đến giá cả (PL) tăng. Khi các công ty phát huy không còn công suất, họ phản ứng bằng phương pháp tăng giá dẫn đến lạm phát. Ngoài ra, khi ở gần mức toàn dụng làm công ăn lương và thiếu làm công ăn lương, cá nhân làm công ăn lương nhiều khả năng nhận được mức phí cao hơn, điều này cũng làm tăng khả năng chi tiêu của họ.
Xu hướng lạm phát do cầu kéo xảy ra nếu tăng trưởng kinh tế cao hơn tốc độ tăng trưởng theo xu hướng dài hạn. Trong đó, xu hướng dài hạn của tốc độ tăng trưởng kinh tế là tốc độ tăng trưởng tồn tại lâu dài trung bình và được xác định bởi tốc độ tăng năng suất.
Hãy đến với một trong những thí dụ về lạm phát do cầu kéo ở Anh:
Trong những năm 1980, Vương quốc Anh có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng. Chính phủ cắt giảm lãi suất và cũng cắt giảm thuế. Giá family tăng tới 30% – thúc đẩy hiệu ứng giàu có tích cực và sự gia tăng niềm tin của cá nhân tiêu dùng. Niềm tin tăng lên dẫn đến chi tiêu cao hơn, tiết kiệm thấp hơn và gia tăng vay nợ. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 5% một trong những năm – cao hơn hẳn so với xu hướng dài hạn của Vương quốc Anh là 2,5%. Kết quả là lạm phát gia tăng do các công ty không thể đáp ứng yêu cầu. Nó cũng dẫn đến thâm hụt tài khoản vãng lai.
Ở Việt Nam, nếu như các bạn đã có kiến thức cơ bản để nắm được lạm phát là gì thì bạn nhiều khả năng hiểu hiện tượng này đơn giản là việc giá xăng tăng lên kéo theo giá cước taxi tăng lên, giá thịt lợn tăng, giá nông sản tăng,…
Chi phí đẩy của tổng công ty nói chung bao gồm tiền lương, giá cả nhập vào, giá nguyên vật liệu, máy móc, tiền thuế,… Khi giá cả của một trong những hoặc nhiều yếu tố này tăng lên thì tổng chi phí sản xuất của các tổng công ty cũng tăng lên, và tổng công ty buộc phải chuyển áp lực này sang cá nhân tiêu dùng. Điều đó có nghĩa là họ phải tăng mức giá thành hàng hóa lên để đảm bảo lợi nhuận. Khi mức giá chung của toàn thể nền kinh tế tăng lên thì được gọi là “lạm phát do chi phí đẩy”.
Trong một trong những nền kinh tế, chắc chắn có những ngành buôn bán chất lượng và những nhóm ngành buôn bán không chất lượng. Với nhóm ngành chất lượng, tổng công ty sẽ phải tăng dần tiền lương cho cá nhân làm công ăn lương, tạo ra xu thế buộc các ngành không chất lượng phải tăng theo. tuy nhiên vì các tổng công ty này buôn bán kém chất lượng, nên họ phải tăng giá thành hàng hóa để bù lại mức tăng lương cho cá nhân làm công ăn lương cũng như đảm bảo lợi nhuận. Điều này vô hình chung làm lạm phát phát sinh.
Điều này xảy ra khi yêu cầu tiêu thụ của một trong những mặt hàng nào đó lên thị trường giảm đi, và mặt hàng khác lại tăng lên, tuy nhiên các mặt hàng đó lên thị trường chỉ có cá nhân cung cấp độc quyền và giá cả chỉ có tăng chứ không giảm (như giá điện tại Việt Nam), thì mặt hàng có yêu cầu tiêu thụ thấp vẫn không giảm giá, trong khi mặt hàng có yêu cầu cao lại thường xuyên tăng giá. Kết quả là mức giá chung của nền kinh tế tăng lên, dẫn đến lạm phát.
Chính bởi khâu quản lý yếu kém và chưa thực sự hiểu rõ được bản tính của lạm phát là gì đã dẫn đến tác động tiêu cực của lạm phát gây ra cho nền kinh tế.
Khi xuất khẩu gia tăng dẫn đến tổng cầu lớn hơn tổng cung, mà hàng hóa được sản xuất ra phải được thu gom một trong những phần để đem đi xuất khẩu, khiến cho lượng cung nội địa giảm sút (hút hàng nội địa). Kết quả là tổng cung nội địa thấp hơn tổng cầu, tạo ra sự mất cân bằng và phát sinh lạm phát.
Ngược lại, việc nhập khẩu cũng là một trong những trong những nguyên nhân dẫn đến lạm phát. Khi giá nhập khẩu tăng (nhiều khả năng do nhiều nguyên do, nhiều khả năng do giá mặt hàng đó lên thế giới tăng, hoặc cũng nhiều khả năng do thuế nhập khẩu tăng), làm giá bán nội địa của các hàng hóa này tăng theo. Mức giá chung của thị trường sẽ bị giá của các hàng hóa ngoại nhập đẩy lên dẫn đến lạm phát.
Nếu Ngân hàng Trung ương in thêm tiền, bạn sẽ thấy lạm phát tăng. Điều này là do cung tiền đóng một trong những chức năng quan trọng trong việc xác định giá cả. Nếu có nhiều tiền hơn theo đuổi cùng một trong những lượng hàng hóa, thì giá cả sẽ tăng lên. Siêu lạm phát thường là do cung tiền tăng quá mức.
Đo lường lạm phát hay nói phương pháp khác là đo lường sự thay đổi giá cả (tăng hoặc giảm) của một trong những lượng lớn hàng hóa, giải pháp của một trong những nền kinh tế theo thời gian, với các số liệu được thu thập bởi family nước, các cơ quan tài chính, liên đoàn làm công ăn lương, các tạp chí tài chính,…
Nếu như nhiều khả năng nằm lòng được khái niệm lạm phát là gì chúng ta sẽ thấy có rất nhiều chỉ số được dùng để đo lường lạm phát nhiều khả năng kể ra như chỉ số giá tiêu dùng CPI, chỉ số giá sản xuất PPI, chỉ số giảm phát GDP hay thậm chí là chỉ số giá PCE. Tuy nhiên, thông dụng đặc biệt vẫn là CPI. CPI giám sát sự thay đổi trong chi phí sinh hoạt của mỗi gia đình theo thời gian. Khi chỉ số giá tiêu dùng tăng, các gia đình phải chi tiêu nhiều tiền hơn trước để duy trì mức sống như cũ.
Để đo lường CPI, cá nhân ta sẽ tạo ra một trong những giỏ hàng hóa quan trọng mang tính chất điển hình rồi lấy trọng số theo số lượng của từng mặt hàng mà cá nhân tiêu dùng mua. Sau đó xác định giá cả từng loại hàng hóa giải pháp tại từng thởi điểm của từng hàng hóa, tính toán tổng chi phí của giỏ hàng hóa giải pháp điển hình đó tại các thời điểm, cuối cùng là xác định 2 mốc thời gian để so sánh với các năm khác nhau.
Như vậy, công thức tính tỉ lệ lạm phát sẽ bằng: [(CPI n+1 – CPI n)/CPI n] x 100%
Nếu tỉ lệ lạm phát đối với CPI trong khoảng thời gian một trong những năm này là 4% thì có nghĩa là mức giá chung cho cá nhân tiêu dùng điển hình của nước đó đã tăng khoảng 4% trong năm đó.
Trong mỗi giai đoạn sẽ có giá của mặt hàng này tăng, giá của mặt hàng kia giảm, tuy nhiên nếu mức giá chung tăng thì ta sẽ có lạm phát, nếu giảm sẽ có giảm phát.
Như những chia sẻ ở phần lạm phát là gì và đặc tính của lạm phát, nhiều khả năng thấy lạm phát tuy rằng là một trong những hiện tượng “xấu” tuy nhiên nó cũng mang đến những ảnh hưởng cả tiêu cực lẫn tích cực đến một trong những nền kinh tế.
Về tác động tích cực, khi lạm phát duy trì ở mức ổn định từ 2-5% ở các nước tăng trưởng và dưới 10% với các nước hiện tăng trưởng thì nó sẽ cho thấy nền kinh tế của quốc gia đó hiện có tốc độ tăng trưởng tồn tại lâu dài. Cụ thể, nó sẽ đem đến một trong những số quyền lợi cho nền kinh tế như sau:
có thể thấy rằng, lạm phát là một trong những hiện tượng không thể tránh khỏi trong nền kinh tế. Khi các quốc gia nhiều khả năng kìm hãm, điều tiết và kiểm soát được lạm phát ở mức ổn định thì sẽ thúc đẩy được tăng trưởng kinh tế.
Bên cạnh những ảnh hưởng của lạm phát đến nền kinh tế mang tính tích cực thì vẫn còn những điều tiêu cực. Vậy tác động tiêu cực của lạm phát là gì, cụ thể như sau:
Hiện tượng tỉ lệ lạm phát cao và thường xuyên của các quốc gia nhiều khả năng gây ra những tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị và xã hội của một trong những quốc gia. Trong đó, tác động tiêu cực đầu tiên phải kể đến chính là lãi suất.
Công thức tính lãi suất thực đó là Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa – tỉ lệ lạm phát. Do đó, khi lạm phát tăng cao, muốn lãi suất thực luôn được duy trì ổn định và đạt dương thì lãi suất danh nghĩa phải tăng theo. Mà việc tăng lãi suất danh nghĩa sẽ khiến cho nền kinh tế bị suy thoái và thất nghiệp gia tăng.
Việc phát sinh lạm phát sẽ khiến cho thu nhập thực tế của cá nhân làm công ăn lương giảm xuống dù thu nhập lên danh nghĩa của họ không đổi. Vì chính sách thuế của family nước được tính lên cơ sở của thu nhập danh nghĩa nên khi lạm phát tăng cao, nên những cá nhân đi vay sẽ tăng lãi suất danh nghĩa để bù vào tỉ lệ lạm phát tăng cao tuy thuế suất vẫn không tăng.
Như vậy, thu nhập dòng (thực) của cá nhân làm công ăn lương sẽ bằng thu nhập danh nghĩa (nhiều khả năng hiểu đơn giản là lương cứng của cá nhân làm công ăn lương) trừ đi tỉ lệ lạm phát bị giảm xuống, khiến cho thu nhập thực từ các khoản lãi, khoản lợi tức bị giảm xuống.
Điều này không chỉ là vấn đề nhức nhối của tổng công ty mà còn tạo ra ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân làm công ăn lương, làm tỉ lệ thất nghiệp gia tăng, đời sống cá nhân dân làm công ăn lương trở nên khó khăn và còn làm giảm niềm tin của dân chúng đối với chính phủ.
Như đã nói ở lên, lạm phát tăng cao sẽ làm cho giá trị đồng tiền giảm sút. Điều đó khiến cho cá nhân đi vay, đặc biệt là những cá nhân vay vốn trả góp được lợi trong việc đầu cơ kiếm lời. yêu cầu vay tiền trong nền kinh tế cũng được đẩy lên cao, lãi suất theo đó cũng tăng mạnh.
Lạm phát tăng còn tạo điều kiện cho những cá nhân giàu có vơ vét và thu gom hàng hóa, tài sản, đầu cơ tích trữ. Tình trạng này càng làm nghiêm trọng hóa sự mất cân đối trong quan hệ cung – cầu hàng hóa lên thị trường, làm cho giá cả hàng hóa cũng bị độn lên mạnh.
Khi cá nhân giàu ngày càng giàu thì cá nhân nghèo lại ngày càng trở nên khốn khó. Giá cả hàng hóa, nhu yếu phẩm thiết yếu tăng cao khiến cho họ không thể mua nổi, tình trạng phân hóa giàu nghèo lại càng tăng, gây ra những rối loạn trong nền kinh tế và tạo ra khoảng phương pháp lớn về thu nhập, mức sống giữa cá nhân giàu và cá nhân nghèo.
Lạm phát tăng cao nhiều khả năng khiến quốc gia được lợi do thuế thu nhập đánh vào cá nhân dân. Tuy nhiên, xét về mặt nợ nước ngoài, điều này lại gây ra những khó khăn đặc biệt định, đặc biệt là đối với các quốc gia hiện tăng trưởng như Việt Nam. Lạm phát khiến cho tỷ giá tăng và đồng tiền nội địa nhanh chóng trở nên mất giá hơn so với các đồng tiền nước ngoài, điều này khiến cho tình trạng nợ nước ngoài ngày càng trở nên trầm trọng hơn.
Vậy nên, lạm phát quả thực gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống kinh tế xã hội của mọi quốc gia.
Về cơ bản, nếu đã hiểu được lạm phát là gì thì sẽ đều biết rằng tình trạng lạm phát của mỗi quốc gia là khác nhau và đương nhiên, mỗi quốc gia cũng sẽ có một trong những phương pháp đo lường riêng. Tuy nhiên, phương pháp đo lường lạm phát được dùng nhiều đặc biệt chính là hệ số giảm phát GDP. Đây là chỉ số tính theo phần trăm phản ánh mức giá chung của tất cả các loại hàng hoá, giải pháp sản xuất nội địa, so sánh mức tăng hoặc giảm giá giữa GDP hiện hành và kỳ trước.
Tỉ lệ lạm phát được tính theo chỉ số giảm phát sẽ có công thức như sau:
Tỉ lệ lạm phát 2020 = [100 x (Chỉ số giảm phát GDP 2020 – Chỉ số giảm phát GDP 2019)] / Chỉ số giảm phát GDP 2019
Với tầm ảnh hưởng to lớn như vậy, việc kiểm soát lạm phát để bình ổn kinh tế luôn là ưu tiên hàng đầu của mỗi quốc gia. Tùy vào tình hình lạm phát mà mỗi nước sẽ có các phương án kiểm soát lạm phát khác nhau, tuy nhiên dưới đây, chúng tôi sẽ nhắc đến đến một trong những số phương án phổ biến đặc biệt. Cùng xem những phương pháp kiểm soát lạm phát là gì ngay bây giờ nhé.
Khi hiện diện tình trạng lạm phát, Chính phủ sẽ có những phương án điều chỉnh lượng tiền lưu thông nội địa như sau:
Viện trợ nước ngoài là khoản ưu đãi về tài chính, giải pháp, hàng hoá được hỗ trợ cho những quốc gia hiện tăng trưởng nhằm thúc đẩy sự tăng trưởng ở các quốc gia đó. Do vậy, để kiểm soát lạm phát việc đi vay viện trợ từ nước ngoài là một trong những việc cần thiết.
Việc cải phương pháp trong ngành quản lý tiền tệ của family nước sẽ tác động không nhỏ đến việc kiềm chế lạm phát nhằm ổn định và củng cố giá trị của đồng tiền.
Lời kết
lên đây là những giải thích chung mà Nickyssecretsociety đem ra về bản tính của lạm phát là gì và những vấn đề xoay quanh nó. Đây là một trong những vấn đề nan giải và là “căn bệnh” chung của mỗi quốc gia, vậy nên điều cần làm là phải kiểm soát, điều tiết và duy trì nó ở mức ổn định để thúc đẩy kinh tế.
Tuy rằng đây là một trong những vấn đề mang tính vĩ mô tuy nhiên mỗi cá nhân cũng cần phải hiểu lạm phát là gì để có những quyết định sáng suốt liên quan đến tài chính cá nhân và các khoản đầu tư sau này. Hãy là một trong những cá nhân thực sự thông minh để điều khiển đồng tiền, đừng để đồng tiền nhiều khả năng chi phối được bạn!
