Ngày đăng: 12/12/2021
Nắm vững khái niệm và công cụ phân tích về “Đơn vị kinh doanh chiến lược– SBU” sẽ giúp chúng ta đánh giá việc mở rộng hay thu hẹp vận hành của các công ty và tập đoàn thời nay như Vingroup, Masan, Hòa Phát, Mai Linh hay Kinh Đô, Bkav, Sao Thái Dương… liệu hợp lý hay không và họ có dùng phương pháp phân tích thích hợp?
Rất nhiều công ty đã trả giá đắt vì mở rộng buôn bán các mảng ngoài ngành tuy nhiên cũng có những công ty lại gặt hái thành công khi biết nhìn nhận những cơ hội ở ngành mới và rút lui sớm trước khi có sự thoái trào.
SBU là từ viết tắt của cụm “Strategic Business Unit”, được dịch theo thuật ngữ chuyên môn là “Đơn vị kinh doanh chiến lược” – là một trong những khái niệm căn bản của quản trị chiến lược. Mỗi đơn vị kinh doanh được xây dựng và định vị khác nhau khi so sánh ở các cấu trúc, các ma trận.
Một trong những SBU thông thường hay được thấy là một trong những đơn vị kinh doanh độc lập (Công ty) hoặc là một trong những nhóm các đơn vị kinh doanh trong cùng một trong những mảng, vì vậy nó có chiến lược và hạch toán lợi nhuận riêng.
Theo tôi, khi tạo ra một trong những SBU hoặc liên kết hay hợp đặc biệt để có được một trong những SBU là vì nó được tính toán nằm trong chiến lược tổng thể của công ty mẹ, và mục đích quan trọng hơn cả là nó giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh hoặc bảo đảm sự ổn định cho các vận hành chính của cả tập đoàn, chứ không chỉ vì lợi nhuận cho dù SBU này nhiều khả năng sinh lời.
thí dụ như TASCO, một trong những công ty niêm yết lên thị trường (mã giao dịch chứng khoán HUT) do chúng tôi tham vấn chiến lược vào năm 2011, chuyên trong ngành xây lắp và bất động sản. Đến năm 2014, TASCO- công ty mẹ đã đầu tư vào công ty con là TASCO Thành Công để chuyên khai thác mỏ đá ở Quảng Bình.
Việc này giúp TASCO ổn định và chủ động được nguồn cung cấp một trong những đầu vào quan trọng cho mình ở mảng vận hành trọng yếu, là đá rải đường khi làm đường xá, cầu cống. TASCO Thành Công khi được thành lập với vận hành này thì vẫn tính toán để có chất lượng sinh lời như một trong những thực thể kinh doanh độc lập và bán hàng hóa không chỉ cho TASCO. tuy nhiên tất nhiên nó đáp ứng và đảm bảo an toàn nguồn nguyên vật liệu cho công ty mẹ vẫn luôn là mục đích ưu tiên số một trong những.
Ảnh: TASCO khánh thành đường mới- một trong những hàng hóa chủ đạo của công ty
Các bạn nhiều khả năng nghiên cứu thí dụ khác tôi đã nhắc đến khi nói về SBU, đó là công ty nước giải khát PEPSI đi làm điện thoại PEPSI Phone (Xem bài: “Cùng giải mã về chiến lược với điện thoại PepsiPhone”), thì đây lại không phải là SBU, mà chỉ là vận hành kinh doanh để tận dụng và quảng bá brand.
Dục đích chính của ma trận Boston theo Phương Pháp Ma Trận Boston Consullting Group (BCG) là xác định những yêu cầu về vốn đầu tư (dòng tiền) và những nơi nhiều khả năng tạo ra nguồn đầu tư ở làm ăn khác nhau trong cấu trúc buôn bán của công ty. Phương pháp này bao gồm ba bước:
Các SBU khoanh tròn số 4 và 5 ở ô Ngôi sao được khuyến khích đầu tư, trong khi số 7 và 8 ở ô Con chó thì nên thoái vốn.
Ma trận ADL (gia tăng bởi công ty Arthur D. Little), có hai nhân tố chính: Vị thế cạnh tranh (Competitive Position) và Quá trình trưởng thành của ngành (Industry Maturity). Sự và giữa hai nhân tố này có tác dụng thúc đẩy quá trình ra quyết định chiến lược của công ty. Ma trận ADL thường dùng để gia tăng chiến lược cho các Đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU) tuy nhiên cũng nhiều khả năng dùng cho các dòng hàng hóa hoặc hàng hóa, chúng được phân loại và đặt vào các ô tương ứng với vị trí lên ma trận.
Dựa lên sự phân loại này, nhà hoạch định chiến lược nhiều khả năng xúc tiến đề nghị những chương trình thích hợp: Tập trung (Build), duy trì (Maintain) hay rút bỏ ( Liquidate) hoặc có những xử lý khác.
cấu trúc MASAN thời nay cho thấy họ hiện có cổ phần hoặc tham gia vào nhiều công ty con như chuyên về bao bì hay chế biến,.. tuy nhiên sau này họ cũng sẽ đóng lại nếu không cần thiết nữa và tìm nguồn cung cấp bao bì từ nhiều công ty khác. lúc ấy, nguyên nhân một trong những phần là do áp lực cạnh tranh của công ty con này đã thay đổi hoặc công ty mẹ thấy chúng không còn cần thiết cho các vận hành chính của mình nữa.
Việc duy trì các công ty con để kỳ vọng tiếp tục sinh lãi nhiều khả năng sẽ khiến công ty mẹ hao tổn nhiều nguồn lực mà tỉ suất lợi nhuận lại không cao, vì vậy công ty sẽ bán lại nếu có lãi hay rút vốn ra và điều này ngược lại với thời điểm ban đầu là sẵn sàng mở ra thành lập hoặc đầu tư kể cả không có chất lượng, nhằm mục đích là xây dựng khả năng cạnh tranh cho vận hành chính.
Các SBU cũng nhiều khả năng được lựa chọn để đầu tư thêm nếu nó cho thấy hiện ở vị thế cạnh tranh cao lên thị trường và ngành hiện ở giai đoạn mới bắt đầu hoặc còn gia tăng mạnh.
>> Xem thêm: USP là gì? một trong những vài USP nổi bật từ các brand lớn lên thế giới
